Exoplanet is een familiespel van Klaus-Jürgen Wrede en 999 Games. Ontdek een nieuwe planeet, ontgin grondstoffen en draag zoveel mogelijk bij aan het bouwen van de stad.
Het spel Exoplanet is een herontwikkeling van een eerder spel van Klaus-Jürgen Wrede, een ontwerper die je misschien kent van Carcassonne, genaamd Mesopotamia uit 2005. Dat spel heb ik niet gespeeld, dus een goede vergelijking kan ik niet maken. Het lijkt erop dat ze het spel hebben gestroomlijnd door er wat minder verschillende acties in te stoppen, er wat meer geluk aan toegevoegd en het een fris SciFi jasje hebben gegeven in plaats van het toch wel stoffige historisch uiterlijk dat het had.
Exoplanet speel je in beurten en het doel is om zoveel mogelijk bij te dragen aan het bouwen van een centrale stad op een zojuist ontdekte planeet. Dit doe je door metaal op de planeet te vinden, die metaalfiches mee te slepen naar de centrale stadstegel en daar op een van de bouwplaatsen neer te leggen. Als alle bouwplaatsen bezet zijn, dan is het spel voorbij en worden de punten geteld.
Elk metaalfiches dat je vindt heeft een waarde, dat staat op de niet zichtbare zijde. Soms ken je die waarde tijdens het spel, soms niet, maar aan het einde van het spel is elk metaalfiche dat je voor je hebt liggen net zoveel punten waard als de waarde die erop staat. Sommige kaarten leveren ook punten op. De bouwwerken die je verder bouwt leveren ook punten op. De speler die meeste punten heeft is de winnaar van Exoplanet.
Goed. Elke beurt heb je vijf actiepunten te besteden. Je start het spel met aantal poppetjes op het bord. Voor een actiepunt kun je die poppetjes bewegen van tegel naar tegel. Je kunt de planeet ontdekken door een tegel open te draaien en daarmee het bord uit te breiden. Op die tegels vind je plekken waar je hout, energiestenen en metaal kunt verzamelen. Ook kom je plekken tegen waar je een koepel of een zonnepaneel kunt bouwen.
Je kunt bouwmaterialen oppakken en meenemen naar plekken waar jij wilt bouwen. Op de centrale tegel, de stad, kun je metaal en energie inleveren om daar te mogen bouwen. Daar kun je ook energiestenen inleveren om energie te krijgen of om je energie en handlimiet te verhogen. Je kun voor een paar actiepunten ook een actiekaart trekken. Daarop staat een speciale actie, of een aantal punten. Een keer per beurt mag je een kaart spelen, waarmee je vaak onverwachte dingen kunt doen.
Na de actiefase, ga je naar de bouwfase. Heb je op een tegel met een vrij bouwplaats twee poppetjes staan en de juiste bouwmaterialen, dan mag je bouwen. Een koepel wordt gebouwd met hout en geeft je een extra poppetje. Een zonnepaneel geeft je extra energie en kost je een energiesteen.
Als je hebt gebouwd krijg je, als je genoeg poppetjes bij zonnepanelen hebt staan, een bepaalde hoeveelheid energie die je later weer kunt inzetten bij het meebouwen aan de stad. Je kunt nooit meer energie krijgen dan jouw energielimiet.
Exoplanet is een zogenaamd pick-up-and-deliver spel, een spel waar je dingen oppakt en naar een andere plek brengt. Meestal krijg je daarvoor een beloning. Zo ook hier. Je zoekt de planeet af naar waardevolle grondstoffen, sleept ze mee naar de centrale tegel of plekken waar je wilt bouwen, en levert ze daar in voor punten, energie, of nieuwe gebouwen.
Het actiepuntensyteem vind ik over het algemeen, en niet alleen bij Exoplanet, niet heel lekker werken. Iemand moet bijhouden of de juiste hoeveelheid punten worden besteed, geen actiepunt verloren gaat en dat voelt toch een beetje als boekhouden.
Verder komt er bij Exoplanet een flinke dosis geluk kijken. Het maakt nogal uit of je bij het ontdekken van een nieuwe tegel een bos opendraait, waarvan er al drie open op tafel liggen, of een tegel waar je de waardevolle metaalfiches kunt krijgen. Jij kan aan de ene kant van het bord bezig zijn met je ding doen, en net niet die metaaltegel trekken, en aan de andere kant van de tafel verschijnen de metaaltegels als paddenstoelen uit de grond.
Bij het ontdekken van zo’n tegel mag je een van de metaalfiches die daar worden geplaatst, evenveel als het aantal spelers, bekijken. De andere fiches kunnen later, tegen inlevering van actiepunten worden bekeken. Ook hier moet je weer geluk hebben. Vind je een fiche met acht punten, of eentje met twee, dat maakt nogal uit hè. Zeker ook, omdat het een race is. De plekken in de stad waar je deze metaalfiches kunt verzilveren die worden steeds duurder naarmate het spel vordert, ze kosten steeds meer energie. Je kunt er dus voor kiezen om eindeloos op zoek te gaan naar die acht punten, of meerdere fiches met een lagere waarde naar de stad te brengen. Hoe sneller de stad wordt gebouwd, hoe sneller het spel ten einde is.
Geluk heb je ook nodig bij het trekken van de kaarten. Soms trek je puntenkaarten, soms hele waardevolle acties, soms iets waar je op dat moment helemaal niets aan hebt. De actiekaarten kunnen de krachtsverhoudingen echt laten kantelen, zo goed zijn sommige acties als je ze op het juiste moment uit kunt voeren. Ze zijn ook zeker niet goedkoop. Het is nogal wat als je een kaart trekt waar je niet mee kan.
Er zit ook een duidelijk pestelement in Exoplanet. Je kunt grondstoffen van elkaar stelen en er staat een gele staaf op het bord. Dit magnetisch veld, dat een beetje te vergelijken is met de struikrover in Catan, zorgt voor dat zonnepanelen geen energie produceren en het poppetjes meer actiepunten kost om van het veld waar die gele staaf op staat af te komen. Beweeg je naar de tegel met de staaf toe, dan mag je dan ding verplaatsen en kun je daarmee andere spelers lekker dwarszitten.
Expolanet voelt voor mij wat ouderwets aan. Het spel heeft misschien een futuristisch sausje gekregen, maar voelt nog steeds als iets dat bijna twintig jaar geleden is gemaakt. Maar goed, Catan is ook al vrij oud en wordt toch nog heel veel gespeeld.
Door het grillige karakter kan ik voor twee spelers hoogstens zeggen dat het spel functioneert. Met drie of vier spelers komt het veel beter tot zijn recht.
Uiteindelijk is het vermakelijk, niet meer dan dat. Je loopt van hot naar her, levert wat in, bouwt wat en rent weer terug om weer overnieuw te beginnen. Aan het eind van de rit onthult iedereen hun punten en zul je pas ontdekken of je jouw pestacties aan de juiste tegenstander hebt besteed.
Hoewel het soms oneerlijk voelt als ze jouw plannetje compleet in de war schoppen vormen de actiekaarten wel het hoogtepunt van het spel. Als je zo’n kaart op het juiste moment in jouw beurt kunt spelen kun je er echt iets tofs mee doen.
Exoplanet is wat mij betreft een aardig spel, een typische grijze middenmoter.
In bovenstaande schaal is 1 ster ‘helemaal niet leuk ‘, 4 sterren ‘neutraal’ en 7 sterren ‘extreem leuk’.
Deze spelbespreking is geschreven na het spelen van 4 potjes van het besproken spel.
