In Dobbelland, een zogenaamd roll-and-write spel van Andreas Spies, Reinhard Staupe en in Nederland uitgegeven door White Goblin Games, gaat het erom dat je als eerste alle velden van een kleur aan hebt gekruist of negen schatvelden weet aan te kruisen. Het is dus een race. Een race vol dobbelsteenworpen en bontgekleurde spelersbordjes.
Een roll-and-write spel is een type spel waarin spelers met dobbelstenen gooien en daarna op een of andere manier met pen of potlood iets op een blaadje of een speelbord schrijven of tekenen. Het bekendste recente voorbeeld is misschien wel Qwixx, toevallig van dezelfde uitgever, maar je kunt ook denken aan Roll Through the Ages, Keer op Keer of Saint Malo, Doodle City. Het beroemdste lid van de roll-and-write familie is natuurlijk het alom bekende Yahtzee. Wie heeft niet gespeeld?
Soms gaat het in deze spellencategorie om de getallen, soms om het tekenen van figuurtjes en een andere keer gaat het er gewoon om dat je ze snel mogelijk vakjes aankruist op een scoreblad.
In Dobbelland heb je een speelbordje voor je met allerlei gebieden bestaande uit meerder vakjes in verschillende kleuren. Zes verschillende kleuren om precies te zijn en in een aantal van die vakjes staat ook een ster afgebeeld. Dit is een zogenaamde schat. De gekleurde gebieden zijn niet even groot en het is ook nog eens zo dat geen enkel speelbord hetzelfde is.
Daarnaast heb je zes dobbelstenen in het spel, met op elke zijde een van de zes kleuren afgebeeld, en een stift tot je beschikking.
Het doel is dus om als eerst alle gebieden van een kleur of om negen schatten, er zijn er twee per kleur, aan te kruisen.
Een beurt gaat als volgt. De actieve speler rolt alle dobbelstenen en kiest een kleur die hij graag wil aankruisen. Blauw, bijvoorbeeld. Hij mag de andere, niet blauwe, dobbelstenen nog een keer gooien en als er weer blauwe dobbelstenen bij zitten bij al zijn andere blauwe dobbelstenen leggen. Hij mag altijd stoppen na een worp, maar hij moet stoppen als een worp geen dobbelstenen bevat van zijn gekozen kleur.
Stel hij stopt met drie blauwe dobbelstenen, twee gele en een rode, dan mag hij drie blauwe gebieden aankruisen. De andere spelers mogen kiezen tussen twee gele gebieden of een rood gebied. Let wel dat je alle dobbelstenen moet aankruisen van jouw gekozen kleur. Je kunt dus niet zeggen dat je voor geel kiest en je maar 1 geel gebied aankruist.
Je moet eerst per kleur een gebied afmaken, voordat je aan een nieuw gebied van die kleur mag beginnen. En een nieuw kruisje moet minstens aan een bestaand kruisje grenzen.
Dit houdt in dat als de actieve speler voor groen heeft gekozen als kleur, het huidige groene gebied nog twee kruisjes nodig heeft om af te zijn, en je gooit drie groene dobbelstenen, je dus geen kruisjes mag zetten. Je moet eerst twee groen gooien en in een volgende beurt mag je dan een nieuw groen gebied beginnen. Dit geldt altijd. Of je nu de actieve speler bent of niet.
Dit zorgt er dus voor dat je tijdens het spel een beetje je geluk moet beproeven. Je wil zo snel mogelijk de gebieden vullen, maar als je verder blijft gooien bestaat de kans dat je teveel gooit van de kleur die je koos en je dus een verloren beurt hebt.
Door deze regel kun je ook met je tegenstanders spelen, je ziet wat ze allemaal kunnen en niet kunnen aankruisen en hierdoor kun je dus bewust keuzes maken of je voor een bepaalde kleur gaat, stopt bij een bepaalde worp, of niet.
De schatten die je aankruist hebben ook een ander voordeel, buiten dat het je de overwinning kan bezorgen. Kruis je een schat aan, dan mag je namelijk een extra worp uitvoeren, die alleen voor jou geldt. Je gooit dan vijf dobbelstenen, in plaats van zes, je kiest een kleur uit en kruist de bijbehorende gebieden af.
Deze worpen zijn zeker handig. Als je geluk hebt, je mag namelijk maar een keer werpen, dus geluk is een grote factor, kun je hiermee een kleine voorsprong pakken, of zelfs nog een extra beurt krijgen als je nog een schat weet af te kruisen.
Dobbelland is een heel aardig spelletje. Je probeert goed in te spelen op de uitkomst van jouw dobbelsteenworpen en die van een ander. De regel dat je aangrenzend moet aankruisen en je pas een nieuw gebied van een kleur mag beginnen als het huidige gebied van die kleur af is zijn hierin heel belangrijk. Je kunt niet zomaar op willekeurige plekken op je bordje gebieden beginnen aankruisen om zo snel mogelijk aan een van de overwinningscondities te voldoen. Nee, je zult in het midden van je bordje moeten beginnen en proberen om zo de gebieden te kiezen, zodat je als het ware als een slang van schat tot schat gaat. Dit concept werkt echt prima.
Ook vond ik het element van je geluk beproeven wel leuk. Het komt niet heel vaak voor dat iemand compleet de mist in gaat, in ieder geval niet in de potjes die ik speelde, dus het was bij ons geen enorm grote factor, maar zo af en toe is het wel geinig om iemand te zien falen als ze dacht in een beurt meteen een gebied van vier of vijf vakjes te beginnen en ook gelijk af te maken.
Bij de extra worpen die je krijgt door het aankruisen van schatten is geluk hebben wel weer erg belangrijk, aangezien je maar 1 keer mag gooien. Hier zou het theoretisch zo kunnen zijn dat je werkelijk helemaal niets kunt aankruisen. Dan heb je dus de schat alleen ontdekt om je een stap dichter bij de overwinnen te brengen. Zonde voor die nutteloze extra beurt, maar het levert je in ieder geval nog iets op.
Een ander pluspunt is natuurlijk dat je gedurende het hele spel betrokken blijft bij het spel. Of het nu jouw beurt is of die van een ander, je blijft benieuwd wat je zou kunnen aankruisen.
Het spel zit dus prima in elkaar. Het is zeer vermakelijk als tussendoortje. Ik moet wel zeggen dat ik Dobbelland, als ik het met andere spellen uit de roll-and-write categorie vergelijk, iets minder spannend vond dan bijvoorbeeld Qwixx of Qwinto. Dit komt vooral omdat het element van je geluk beproeven wat minder vaak ter sprake komt heb ik het idee. In Qwixx heb je de oplopende of aflopende cijferreeksen die je het liefst opeenvolgende wil aankruisen en je hebt het risico dat een dobbelkleur weg is voordat jij een rij kan afmaken, beginnen of gewoon continueren bijvoorbeeld, zoiets heb je in Dobbelland niet echt.
Wel moet ik zeggen dat ik positief verrast was door het ingebouwde dobbelbakje in de vorm van een vilten voering van de deksel van het spel. Dat is toch mooi, die extra service.
De conclusie is dus dat ik Dobbelland een leuk dobbelspel vind. Het innemen van de gekleurde gebieden om schatten te verzamelen voor extra beurten en je tactisch verspreiden over het bord om dit, of het voltooien van alle gebieden van een kleur, mogelijk te maken werkt erg leuk. De unieke spelersborden zijn ook top en het feit dat je beurt na beurt betrokken blijft bij het spel is ook een fijn spelelement.
