Een recensie van het bordspel Hadara, ontworpen door Benjamin Schwer, met illustraties van Dominik Mayer en uitgegeven door 999 Games.
Wat is het?
In Hadara bouw je jouw eigen beschaving op. Handel, landbouw, het leger en de kunsten. Allemaal hebben ze jouw aandacht nodig in dit drafting spel voor twee tor vijf spelers.
Wat is leuk?
++ Op het oog doet Hadara erg denken aan 7 Wonders. Verschillende kaartsoorten representeren verschillende aspecten van het opbouwen van een beschaving. Je bent deze kaarten aan het draften, al wordt het in Hadara wel wat anders gedaan dan in 7 Wonders. De kleuren, de look, de feel is wat mij betreft heel erg 7 Wonders-achtig. En dan is niet erg. Het heeft ook een element van Splendor in zich, omdat de kaarten die je bouwt goedkoper worden als je al kaarten van die kleur hebt. Op die manier kun je dus een mooi motortje opbouwen.
++ In Hadara krijg je om beurten twee kaarten van een bepaalde kleur en daarvan moet je er een van kiezen om te bouwen ( of uit het spel te halen voor wat geld) en de andere kaart leg je op de aflegstapel (per kleur) voor de volgende fase in een tijdperk. Het bouwen van kaarten kost geld. In fase twee kies je in spelersvolgorde telkens een kaart die bovenop een van de aflegstapels ligt. Dat is de basis van het spel. Kaarten kiezen, kaarten bouwen, kaarten kiezen kaarten bouwen. Ondertussen moet je onder andere nog wel even zorgen dat je genoeg geld hebt en genoeg plek voor je kaarten, maar de basis is erg makkelijk uit te leggen en speelt erg intuïtief.
++ Op de verschillende kaarten staan eigenlijk, behalve op de paarse kaarten, alleen maar getallen in een bepaalde kleur. De vooruitgang, je kracht, wordt in Hadara weergegeven door stapjes op verschillende sporen. Een 3 in een geel vierkant op een kaart betekent dat je drie stapjes mag zetten op het gele inkomstenspoor, bijvoorbeeld. In combinatie met de eenvoudige regels en het feit dat het grootste deel van de kaarten op eenzelfde manier werkt zorgt ervoor dat dit spel erg gestroomlijnd is dat is top, omdat de beurten kort zijn en het tempo behouden blijft.
++ De paarse kaarten zijn de enige kaarten die anders werken. Dit zijn de technologiekaarten en deze geven jouw beschaving hun eigen karakter. Ze geven je extra voordeeltjes tijdens het spel en zorgen ervoor dat elke spel net iets anders speelt. Ook dien je bij deze paarse kaarten (misschien zelfs nog meer dan bij de andere kleuren) goed in de gaten te houden dat je bij het draften niet bepaalde toppers achterlaat op de aflegstapel die anderen nog beter kunnen gebruiken dan jij dat kan.
++ Ik vind de draft in fase twee van een tijdperk het meest interessant, als ik alleen naar het draften zelf kijk dan. In fase 1 heb je nog wel eens het gevoel dat je toch wel de kaarten kunt krijgen die je nodig hebt. In fase twee, als je dus de kaarten van bovenop de verschillende aflegstapels moet pakken, voel je echt wel die spanning als je medespelers van de stapels gaan pakken waarvan jij ook een kaart wil hebben, maar je hebt alleen het geld er nog niet voor. Ligt er nog wel iets als je eenmaal het geld wel hebt? Ook kan het zijn dat je een bepaalde rode kaart wil hebben, maar op het moment dat je die kaart pakt zou er een veel betere rode bovenop komen te liggen. Voor je tegenstanders, waarschijnlijk. Of wacht je zelf misschien totdat deze kaart beschikbaar komt voordat je jouw slag slaat? Plus, je kunt in deze fase meerder kaarten van dezelfde kleur nemen als je dat zou willen. Alles bij elkaar geeft de draft in fase 2 je net wat meer vrijheid.
++ Er zijn vier (hoofd)manieren op punten te scoren. De kaarten geven punten. Als je het goed doet in het militaire deel kun je kolonies plunderen of een verbond mee sluiten. Als je plundert krijg je geld en punten. Als je een verbond sluit draai je de kolonietegel om. Hier staat dan een bonus op (aantal stapjes op bepaalde sporen) en een aantal punten. Je weet vooraf alleen niet voor welke bonus je gaat. Die is geheim. Een beetje geluk heb je dan wel nodig.
++ Als je het goed doet in de culturele sector dan kun je borstbeelden bouwen en samen met de zilveren eindespel scorecondities werk dat heel leuk. Borstbeelden zijn eigenlijk fiches van een bepaalde kleur en die plaats je op je spelersbord. Elke speler heeft twee fiches van elke kaartkleur. Betere borstbeelden geven, als je daar een fiche op plaatst, meer stappen op het spoor in de kleur van het fiche. Ook op de zilveren zegels, die je kunt kopen aan het einde van elk tijdperk. moet je die fiches plaatsen. Deze eindespelscorezegel geeft dan punten per stapje op het spoor met de kleur van het fiche. Wil je dus veel stappen zetten op het gele spoor heb je wellicht een geel borstbeeld nodig (of zelfs twee). Maar je hebt hetzelfde fiche ook nodig om dat gele spoor te laten scoren aan het einde van het spel. Dit werkt wel leuk.
++ De eindespelscorecondities, je hebt er ook die punten geven per set verschillende kaartkleuren, worden gedurende de tijdperken steeds duurder. Je wil ze dus liever vroeg hebben, maar dan weet je misschien nog niet zo goed waar je goed in gaat scoren, of heb je eigenlijk je geld nog hard nodig om kaarten mee te bouwen. Keuzes, keuzes, keuzes, zonder het spel nu heel moeilijk te maken.
++ Timing is sowieso een belangrijk en leuk aspect van het spel. Heb je op het juiste moment genoeg geld? Ben je aan het einde van een tijdperk genoeg vooruit gegaan op het groene spoor om al jouw kaarten te ‘voeden’? Bij minder groen dan het aantal kaarten dat je hebt liggen moet je kaarten inleveren namelijk. Ben je op het juiste moment ver genoeg op het rode of blauwe spoor, of moet je een keertje werkeloos toezien hoe anderen nieuwe borstbeelden bouwen en nieuwe gebieden innemen?
++ Als we het dan toch over de tijd hebben. Het spel speel je makkelijk binnen het uur. Ook bij de hogere spelersaantallen, omdat veel zaken gelijktijdig gebeuren, kom je hier bij in de buurt.
++ Het spel is lekker kleurrijk, ziet er prima uit op tafel en de iconografie spreekt vrijwel altijd voor zichzelf.
Wat is minder?
— Frunniken met de sporen. Je vergeet zo een stapje op de sporen en we hadden meerdere malen tijdens het spel dat we toch maar even alles gingen natellen, zodat we zeker wisten dat we niets vergeten waren, of misschien per ongelijk juist te veel stapjes hadden gezet.
— Het spelt speelt eigenlijk elke keer hetzelfde. Alle kaarten werken op eenzelfde manier. 1 Stapje op groen, en twee op blauw. 2 Stapjes op geel en twee op groen. Je koopt misschien andere kaarten, maar ze doen precies hetzelfde. De paarse kaarten zorgen voor een verschil in strategie (of tactiek), maar zetten het spel niet zodanig op zijn kop dat de spelervaring totaal anders wordt. Dit zou als minpuntje kunnen worden gezien, je zou het wat saai kunnen vinden, maar aan de andere kant maakt Hadara, net als veel Splendor & roll & write spellen bijvoorbeeld, gebruik van de verslavingsfactor. Je probeert met dezelfde middelen het steeds beter te doen. De snelheid van het spel maakt veel goed. De vraag blijft dan wel, bij mij in ieder geval, hoe lang duurt het voordat je niet meer die ‘high’ krijgt en overstapt naar een ander goedje.
— Het thema komt er niet echt uit. Het is een vrij abstracte ervaring.
Wat maakt het spel speciaal?
$$ Vooral de eenvoud doet Hadara goed. Snelle rondes, makkelijke regels, maar genoeg keuzes om te maken. Een familiespel met (net?) genoeg pit voor de veelspeler.
