Voor wie het spel Istanbul wel eens gespeeld heeft kan het spelidee van Yokohama je bekend voorkomen. Een beetje dan, want het is ook weer heel anders.
Goed verhaal Rowdy, goed verhaal.
Wat ik alleen maar wil zeggen is dat dit als eerste bij mij opkwam toen ik over het spel las. Yokohama is een workerplacement-spel, maar wat je kunt doen hangt af van waar je daarvoor bent geweest. Je loopt als het ware over het bord, van actieveld naar actieveld, in plaats van dat je een voor een je actiepionnen op het bord plaatst, zoals is veel andere workerplacement-spellen.
Laat ik het spel in wat meer detail uitleggen. Je probeert in dit spel de welvaart van Yokohama naar grote hoogten te laten stijgen. Het bord bestaat uit verschillende tegels waar je een actie op kunt uitvoeren. De acties voer je uit met je grote pion, de burgemeester, maar je hebt daarbij de hulp nodig van kleine blokjes op het bord, je assistenten. En het gaat uiteindelijk om de punten. Punten krijg je door handels te drijven, setjes kaarten met verschillende vlaggen te verzamelen en bijvoorbeeld ook door de kerk te steunen, het geloof wat omhoog te krikken.
Wat kun je in je beurt doen? Voor je een hoofdactie uitvoert, mag je nog een aantal andere dingen doen, maar daar kom ik later wel op als wat duidelijker is hoe het spel in elkaar steekt. De hoofdactie zelf bestaat uit zes fases. Ten eerste begin je je beurt met het plaatsen van drie assistenten op drie verschillende tegels of twee assistenten op een enkele tegel.
Die assistenten moeten uit je handvoorraad komen en daarvoor is het handig om te weten dat elke speler een eigen spelersbord heeft met daarop een voorraad assistenten, winkels en handelshuizen. Wat op dit bord ligt mag niet gebruikt worden. Hiervoor moet je eerst een actie uitvoeren om deze zaken in je handvoorraad te krijgen.
Na het plaatsen van je assistenten beweeg je jouw burgemeester pion over het bord naar een andere actietegel. Je mag zo ver bewegen als je wilt, maar je moet wel over tegels lopen waar jouw assistenten liggen en je mag niet eindigen op een tegel waar al een andere burgemeester staat.
Passeer je een andere burgemeester moet je ook nog eens een muntje betalen aan de eigenaar van die pion.
Ben je aangekomen op de gewenste tegel, dan voer je de actie uit die erop staat. Hoe goed die actie is hangt af van de sterkte van je gezelschap. De burgemeester en je assistenten hebben een sterkte van 1. Heb je op die tegel een winkel of handelshuis gebouwd, dan tel je daar nog eens 1 sterkte per gebouw bij op. Zo krijg je bijvoorbeeld bij een sterkte van 2 maar 2 vis, maar heb je een sterkte van 5 krijg je er vijf. Plus, als je de eerste bent die op een tegel sterkte vijf bereikt, mag je de bonustegel pakken die erop ligt. Dit is een extraatje in de vorm van punten of goederen.
Bereik je een sterkte van vier of vijf mag je ook nog eens een gebouw bouwen op die tegel. Op elke tegel ligt een willekeurig getrokken bonuskaart waar meerdere spelers een winkel op kunnen bouwen en een enkele speler een handelshuis. Doe je dat, krijg je een bonus. Hoe goed en wat die bonus is hangt of van de bonuskaart die er ligt, maar het kunnen punten zijn, goederen of misschien een extra actie.
Als laatste stap pak je al jouw assistenten die op de tegel liggen weer op hand. Wil je die actietegel later weer opnieuw gebruiken moet je dus weer een nieuwe assistentenmacht op die tegel opbouwen.
Na de hoofdactie mag je, net als voor de hoofdactie (hier sprak ik hierboven al kort over), een aantal additionele acties uitvoeren. Je kunt eenmaal per beurt een agent inzetten. Deze krijg je door twee vlaggen te verzamelen van hetzelfde land. Dit kun je doen door handelscontracten te vervullen van dat land of door techniekkaarten te kopen van dat land. Deze agenten werken eigenlijk hetzelfde als een burgemeester, ze laten je de actie uitvoeren van een tegel, maar hebben zelf geen sterkte. Je bent dan dus totaal afhankelijk van je assistenten en gebouwen op locatie. Maar misschien net zo belangrijk, ze hoeven zich niet aan de ‘je mag niet eindigen op een tegel met andermans burgemeester’ regel te houden. Best handig dus, zo’n agent, als je een actie wil uitvoeren van een tegel waar een andere burgemeester staat.
Een andere additionele actie is het vervullen van een handelscontract. Op zo’n contract staat wat een land nodig heeft, je levert deze goederen in en krijgt daarvoor punten, goederen of extra acties terug.
De laatste actie die je kunt uitvoeren, als je wilt en kunt, is het vervullen van een prestatieopdracht. Dit kost je een assistent uit je hand, maar je krijgt dan wel punten als je bijvoorbeeld zeven thee hebt verzameld, of vijf handelscontracten hebt vervult. De speler die dat als eerste bereikt, en bereidt is om een assistent op te offeren, krijgt ietsje meer punten dan de spelers die later hetzelfde bereiken.
Zo loop je beurt na beurt door Yokohama, hoe meer spelers er meedoen, hoe meer locaties er beschikbaar zijn, en je voert acties uit. Je verzamelt goederen, zoals rijst, koper en vis. Loopt naar de bank voor wat extra geld. Of je zorgt dat je wat extra assistenten en extra gebouwen in je hand hebt om later in te zetten tijdens je beurt. Je verzamelt handelscontracten. Je ontwikkelt technieken waardoor je iets tijdens het spel beter kan dan andere spelers, of meer krijgt dan andere spelers bij bepaalde acties. Je geeft goederen af bij de douane voor punten en andere bonussen. Je probeert zieltjes te winnen voor de kerk, ook hier krijg je punten en andere bonussen voor. En dit is belangrijk, want de speler met de meeste punten wint het spel.
Ik moet zeggen, ik vind Yokohama een heerlijk spel. Ik ben geen fan van hoe het spel er uit ziet, maar voel precies het tegenovergestelde over hoe het speelt.
Het gaat er allemaal om dat je op een zo efficiënt mogelijke manier je spullen bij elkaar krijgt. Dat doe je aan de ene kant door acties in een logische volgorde uit te voeren en aan de andere kant door acties uit te voeren op het moment dat je daar zo sterk mogelijk bent. Waar je jouw assistenten plaatst is voor beide zaken erg belangrijk. Je moet zorgen dat je een handige weg aanlegt voor je burgemeester, maar je wil niet elke keer een actie uitvoeren op een plek waar maar 1 assistent ligt. Dit zul je toch af en toe moeten doen, alleen al omdat je jouw assistentenpopulatie op bepaalde tegels waarschijnlijk wil opbouwen naar een sterkte vier of hoger, maar ook omdat andere spelers je natuurlijk soms in de weg gaan zitten.
Dit laatste zal in een tweespelerspel wat minder vaak gebeuren dan in een spel met meer spelers. Het bord wordt met meer spelers dan wel uitgebreid, maar met meer spelers heb je gewoon meer hoofden waar je niet in kunt kijken en je kunt dus niet altijd evengoed voorzien wat anderen van plan zien. Zelf vind ik het spel met vier spelers iets aan de lange kant, maar dit is iets persoonlijks denk ik.
Ik vind het ook leuk dat het spel elke keer net iets anders is. Je gebruikt elke keer dezelfde actietegels, de hoeveelheid is wel afhankelijk van het aantal spelers, maar die liggen altijd op een andere plek. De bonus die je krijgt voor het bouwen van winkels en handelshuizen is elke keer anders. De bonus die je krijgt als je al eerste bent met een kracht vijf op een actietegel verschilt van tegel tot tegel, van spel tot spel. En als laatste kunnen er elk spel andere prestatieopdrachten op het bord liggen.
Het spel zal niet ineens heel anders spelen, je blijft uiteindelijk dezelfde acties uitvoeren, maar de focus verschuift wel een beetje. Krijg je bijvoorbeeld punten voor het bouwen van gebouwen op administratieve locaties, dan zul je wellicht ook eerder geneigd zijn om je ook te focussen op de douane of de kerklocatie. Handelscontracten vervullen is sowieso vrij belangrijk, maar krijg je ook nog eens punten voor het bouwen op productiegebouwen, deze produceren de goederen die je nodig hebt om de contracten te vervullen, dan wordt die actie wel erg aantrekkelijk.
Wat ik ook leuk vind aan het spel is het vooruit plannen van de acties. En dan heb ik het hier niet eens over dat je jouw koper en visjes eerste moet hebben, voordat je het handelscontract vervult die daarom vraagt. Nee, ik heb het hier over het beheren van je blokjes, je assistenten, en ook je gebouwen. Je wil graag alles opbouwen om een zo goed mogelijke actie uit te kunnen voeren. Lekker veel assistenten op de tegel waar je een actie uitvoert is top. Daarvoor zul je wellicht een paar beurten mindere actie moeten uitvoeren. Je plaatst elke keer drie (of twee) blokjes, maar je krijgt, doordat je kiest voor het uitvoeren van acties waar minder assistenten liggen, ook minder assistenten terug op hand. Dan kom je op een gegeven moment op het punt dat je drie assistenten mag inzetten, maar er maar een op hand hebt. Dat is zonde. Je wil uiteindelijk naar een situatie dat je, net zoals het uiteindelijke uitvoeren van een actie, het maximale uit het plaatsen van je assistenten haalt.
Een vergelijkbare situatie doet zich voor bij het uitvoeren van een kerk of douane actie. Je hebt net je laatste drie blokjes op het bord geplaatst, die heb je nodig om bij de douane te komen met je burgemeester of voor een volgende top beurt, maar je hebt ook een blokje nodig om op het douane bord te plaatsen als je die actie uitvoert. Hiermee claim je een plek op dat bord en geen andere speler kan dan bijvoorbeeld meer drie dozen afgeven voor zestien punten. Maar dan moet je wel een blokje op hand hebben, je krijgt je assistenten die op het actieveld staan pas aan het eind van je beurt terug.
Ik vind het heerlijk om zo te plannen. Om zo aan de ene kant bezig te zijn met korte successen en aan de andere kant toch dat grotere plan in de gaten te houden. Zit een andere speler mij een beurt in de weg? Kies ik er dan toch voor om eerder naar een actieveld te trekken, die ik juist lekker van meer assistenten aan het voorzien was voor een latere spectaculaire beurt, of kies ik er voor een actieveld te bezetten die niet per se in mijn plannetje voorkomt?
Heerlijk om daar over na te denken. Yokohama is een topper. Het is misschien niet altijd even makkelijk of voor een redelijke prijs te verkrijgen, maar ik raad je zeker aan om het een keertje te proberen.
