Het handelen in specerijen, daar is menig bordspelspeler wel bekend mee. Een pak kaarten en een bak houten blokjes zul je ook wel vaker gezien hebben. Doe je doos van Century: De Specerijenroute open vind je al deze zaken. En een heleboel spelplezier.
Plan B Games heeft er alles aan gedaan om Century er goed uit te laten zien. Het heeft een mooie doos, de illustraties zien er goed uit, de munten zijn van metaal, de blokje felgekleurd en de inlay is geweldig. Zou het niet mooi zijn als het spel zelf ook nog eens leuk om te spelen is?
Gelukkig is dit, zoals ik eigenlijk al vermeldde in de intro, wel het geval. Wie het spel Splendor kent en gespeeld heeft zal gelijkenissen zien met Century, maar de laatstgenoemde is, hoewel het zich nog steeds in het familiespelsegment bevindt, toch net wat zwaarder.
In Century handel je in specerijen. Vier verschillende soorten. Ik noem ze even niet bij naam, maar je hebt gele, rode, groene en bruine specerijen. Gele zijn het minst zeldzaam, het minste waard, bruine specerijen het meeste.
Het doel van het spel is om punten te verzamelen. Over het algemeen doe je dit door specerijen in te leveren vanuit je persoonlijke marktkraam die gewild zijn in de wereld om je heen. Dit wordt bepaald door de doelkaarten die open op tafel liggen. Hier staat op hoeveel punten het oplevert en welke specerijen je daarvoor moet inleveren. Een kaart kan bijvoorbeeld 9 punten opleveren en je moet daarvoor twee gele, een rode en een bruine specerij inleveren.
Mooi man. Hoe kom je daaraan, die specerijen?
In je beurt kun je een van vier acties uitvoeren. Je kunt een doelkaart aanschaffen, je kunt een actiekaart kopen, een actiekaart spelen of al je eerder gespeeld actiekaarten weer op hand nemen.
Actiekaarten, je hebt eigenlijk drie soorten. Je hebt de pak een of meer specerijen van die kleur kaart, de wissel deze specerijen om voor deze specerijen en de verhoog het niveau van een aantal specerijen. Dus, pak een groen blokje, wissel een bruin blokje om voor twee rode en twee gele blokjes, of maak van een geel blokje een rood blokje, een rood blokje is namelijk net iets meer waard dan een gele.
Actiekaarten aanschaffen gaat via de markt. De eerste kaart in de rij is gratis, maar wil je de vierde kaart aanschaffen, dan moet op elke kaart daarvoor een blokje neerleggen als betaling. De kaart die je aanschaft komt wel gelijk op hand, dus je kunt hem de volgende beurt gelijk inzetten.
Het bemachtigen van een doelkaart doe je door het inwisselen van je specerijen. Een bijkomend voordeel is dat je, als je de meest linkse kaart of die daar rechts van aanschaft, een gouden of zilveren munt krijgt, zolang de voorraad strekt. Deze munten geven je extra punten aan het einde van het spel. Hou er wel rekening mee dat je marktkraampje, waar je al je specerijen verzameld, maar plek heeft voor tien specerijen.
Goed, als iemand een x-aantal doelkaarten heeft verkregen, afhankelijk van het aantal spelers, is het spel afgelopen. Punten krijg je van je doelkaarten, je munten en overgebleven rode, groen en bruine specerijen. De persoon die de meeste punten heeft verzameld is de winnaar.
De vergelijking met Splendor is redelijk duidelijk. Je verzamelt gekleurde items en wisselt deze items in voor punten. Maar waar bij Splendor die doelkaarten ook nog van belang zijn gedurende de rest van het spel, is dat bij Century niet zo.
Splendor is ook wat meer rechttoe rechtaan. Je pakt een rood fiche, omdat je een rood fiche wil inleveren. In Century moet je specerijen omzetten in andere specerijen. Dat je een rood blokje pakt, wil nog niet zeggen dat je dat rode blokje als zodanig wil inleveren voor een doelkaart.
Juist het omzetten van de specerijen maakt dat je bij Century verder vooruit moet denken. Waar je bij Splendor soms nog iets moet pakken omdat er gewoon niets anders in het aanbod ligt, heb je bij Century qua specerijen alles zelf in de hand. De voorraad specerijen is in principe oneindig en je hebt zelf de controle over welke kaart er in je hand zit en welke kaart je uitspeelt. Als je dus een groen blokje wil omtoveren tot rode en gele blokjes, dan kan dat. Niemand die je in de weg zit, behalve jijzelf. Jij moet zorgen dat je genoeg groene blokjes hebt om die omzettingskaart te kunnen spelen. Duidelijk lijkt mij ook dat je dan ook die omzettingskaart moet hebben natuurlijk, anders wordt het reuze lastig.
Het interactieve van het spel zit hem in de markt, in het kopen van actiekaarten en bemachtigen van doelkaarten. Je wil uiteindelijk een motortje van actiekaarten opbouwen die je snel en voordelig specerijen laat omzetten in andere specerijen en die flexibel genoeg is om met een variabele doelkaartenmarkt om te gaan. Het moet niet zo zijn dat je alleen doelkaarten kunt bemachtigen die alleen uit rode en bruine blokjes bestaan bijvoorbeeld. Je motor moet allerlei specerijencombinaties aankunnen.
Om dit voor elkaar te krijgen zul je in het begin van het spel veelal op de actiekaartenmarkt gefocust zijn, maar je bent niet de enige. Iedereen zal kaarten willen bemachtigen die volgens hen een goede combinatie vormen en dat zal zeker wel eens botsen met wat jij wil. Goedkoop kaarten aanschaffen is natuurlijk lekker, maar je zult soms per se een kaart willen hebben die verder in de rij ligt, en dat kost blokjes. Blokjes die anderen dan weer gratis kunnen oprapen als ze de kaart kopen die eronder ligt. Het kopen van goedkope kaarten heeft ook weer het gevolg dat duurdere kaarten goedkoper worden. Doe je dat, dan maak je het voor een volgende spelers wellicht makkelijker om een andere kaart, een kaart die ze graag wilden hebben, aan te schaffen.
Deze markt zorgt dus wel voor wat confrontatie, maar niet gedurende het hele spel. Je zult op een gegeven moment je motortje wel ver op orde hebben en zelden meer behoefte hebben aan een nieuwe actiekaart. De aandacht wordt naarmate het spel vordert dus verlegd naar de doelkaarten. Hier is ook wel concurrentie, maar waar je bij actiekaarten niet altijd goed kunt inschatten wat de waarde van zo’n kaart voor een speler is, kun je bij doelkaarten duidelijk zien wie welke kaarten nu of in een volgende beurt zou kunnen bemachtigen. Wat mij betreft is het vechten om de doelkaarten en het spelen met wanneer je welke doelkaart claimt een leuk interactieve deel van het spel.
Als ik toch moet zeggen welke van de twee spellen ik leuker vind, Splendor of Century, denk ik dat, hoewel ik beide spellen aan iedereen zou aanbevelen, ik Splendor net iets leuker vind. Dit komt voornamelijk omdat het net wat sneller speelt. Je bent bij Century toch wat vaker aan het nadenken over de wisselkoers van de verschillende specerijen en of het motortje dat hebt gebouwd niet wat efficiënter kan. Je moet er niet te zwaar aan tillen, de keuze voor Splendor, het scheelt nauwelijks iets. Century heeft genoeg wat Splendor niet heeft en het ook heel erg leuk maakt. Dus ik geef het gewoon vier van de vijf duimpjes. Beide spellen zijn fantastische fillers of een fijne hoofdmaaltijd als je wat lichtere kost wil op je spellenavond.
